Sáng kiến kinh nghiệm - Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở Lớp 4 - Nguyễn Hồng Dung

 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
PHỊNG GD&ĐT Q. BÌNH TÂN CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
TRƯỜNG TIỂU HỌC AN LẠC 2 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc 
 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
 ĐỀ TÀI:
 MỘT SỐ TRÒ CHƠI GIÚP HỌC SINH HỨNG THÚ 
 HỌC MÔN TOÁN Ở LỚP 42
I. ĐẶT VẤN ĐỀ :
 Được sự phân cơng của Ban giám hiệu nhà trường, năm nay tơi được phụ 
trách giảng dạy lớp 4 2. Dẫu biết rằng khối lớp nào cũng cĩ những khĩ khăn riêng 
và luơn phải cung cấp cho học sinh những bài học, kiến thức mới nhưng đặc biệt 
với khối lớp 4, sự chênh lệch về hệ thống kiến thức so với các khối lớp 1, 2, 3 là 
rất cao. Vì thế, đa số các em thường bị hụt hẫng và bỡ ngỡ đối với chương trình 
lớp 4. Đặc biệt là mơn Tốn, các em phải tính tốn với nhiều con số, nhiều phép 
tính cũng như nhiều dạng tốn mới, các em phải ghi nhớ nhiều nên khiến cho các 
em cĩ cảm giác mệt mỏi, ngán ngẩm đối với mơn Tốn. Học lực cũng vì thế mà 
ngày càng cĩ chiều hướng đi xuống ảnh hưởng đến kết quả học tập chung của các 
em.
 Mặt khác, trong chương trình giáo dục Tiểu học hiện nay, mơn Tốn cùng 
với các mơn học khác trong nhà trường Tiểu học cĩ những vai trị gĩp phần hết sức 
quan trọng trong việc đào tạo nên những con người phát triển tồn diện.
 Tốn học là mơn khoa học tự nhiên cĩ tính lơgíc và tính chính xác cao, nĩ là 
chìa khĩa mở ra sự phát triển của các bộ mơn khoa học khác.
 Muốn học sinh Tiểu học học tốt được mơn Tốn thì mỗi người giáo viên 
khơng phải chỉ truyền đạt, giảng giải theo các tài liệu đã cĩ sẵn trong sách giáo 
khoa, sách hướng dẫn và thiết kế bài giảng một cách rập khuơn, máy mĩc làm cho 
học sinh học tập một cách thụ động. Nếu chỉ dạy học như vậy thì việc học tập của 
học sinh sẽ diễn ra thật đơn điệu, tẻ nhạt và kết quả học tập sẽ khơng cao. Nĩ là 
một trong những nguyên nhân gây ra cản trở việc đào tạo các em thành những con 
người năng động, tự tin, sáng tạo sẵn sàng thích ứng với những đổi mới diễn ra 
hàng ngày.
 Yêu cầu của giáo dục hiện nay địi hỏi phải đổi mới phương pháp dạy học 
hướng tới “Trường học thân thiện – Học sinh tích cực” mơn Tốn ở bậc Tiểu học 
theo hướng phát huy học sinh học tập tích cực, chủ động, sáng tạo. Vì vậy người 
giáo viên phải gây được hứng thú học tập cho các em bằng cách lơi cuốn các em 
tham gia vào các hoạt động học tập. Trị chơi học tập là một hoạt động mà các em 
hứng thú nhất. Các trị chơi cĩ nội dung Tốn học lý thú và bổ ích phù hợp với việc 
nhận thức của các em. Thơng qua các trị chơi các em sẽ lĩnh hội tri thức tốn học 
một cách dễ dàng, củng cố, khắc sâu kiến thức một cách vững chắc, tạo cho các em 
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 1 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
 Thơng qua các tiết dạy thực tế trên lớp, bản thân tơi đã phân loại các đối 
tượng học sinh, tìm hiểu xem học sinh thường yếu ở mạch kiến thức nào, để lựa 
chọn trị chơi cho phù hợp, giúp các em củng cố kiến thức để hiểu bài một cách 
chắc chắn.
 2. Lựa chọn các trị chơi:
 Việc lựa chọn các trị chơi học tập trong mơn Tốn lớp 4 phải đáp ứng 
những yêu cầu của mục đích dạy học. Các trị chơi phải đặt ra cho học sinh các 
nhiệm vụ học tập tương ứng với nội dung dạy học. Mỗi trị chơi cần cĩ một vị trí 
đĩng gĩp cụ thể trong tiến trình thực hiện mục đích dạy học. Vì vậy, để đáp ứng 
yêu cầu dạy học bộ mơn Tốn lớp 4, hệ thống các trị chơi phải được lựa chọn sao 
cho đa dạng về chủ đề, phong phú về cách chơi. Dựa vào hình thức, cách chơi và 
luật chơi của trị chơi cĩ thể thay thế các trị chơi một cách linh hoạt (Thay số bằng 
chữ, Câu cá, Mèo bắt chuột, Ong tìm tổ, Cánh hoa tìm nhụy, cơng nghệ thơng 
tin,) từ sự thay thế linh hoạt tạo cho giáo viên cĩ cơ hội tổ chức trị chơi phù hợp 
với đối tượng học sinh của mình. Để từ đĩ các em cảm thấy: “Mỗi ngày đến 
trường là một ngày vui”.
 Lựa chọn trị chơi phải phù hợp với đặc điểm lứa tuổi, vừa sức với học sinh.
 Lựa chọn thời điểm thích hợp khi tổ chức các trị chơi học tập cho học sinh 
lớp 4. Các thời điểm được tính đến là:
 + Sau khi hồn thành một bài học. Cách này cĩ ưu điểm là kích thích được 
sự hứng thú học tập của học sinh, giờ học tránh được khơng khí suy nghĩ căng 
thẳng trở thành “Học mà chơi, chơi mà học” hết sức sinh động.
 + Sau khi hồn thành một chương. Với cách này sẽ giúp cho học sinh hệ 
thống lại kiến thức một cách sinh động và hiệu quả.
 3. Xây dựng và thiết kế trị chơi:
 Trị chơi học tập là trị chơi mà luật của nĩ bao gồm các quy tắc gắn với kiến 
thức, kĩ năng cĩ được trong hoạt động học tập, gắn với nội dung bài học, giúp các 
em khai thác vốn kinh nghiệm của bản thân, thơng qua các trị chơi học sinh vận 
dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào các tình huống của trị chơi. Do đĩ, học 
sinh được thực hành luyện tập các kĩ năng mơn Tốn được đưa vào trị chơi.
 Để các trị chơi gĩp phần mang hiệu quả cao trong giờ học, khi xây dựng và 
thiết kế trị chơi tơi thường tuân thủ các nguyên tắc sau:
  Phải dựa vào nội dung bài học, điều kiện thời gian trong mỗi tiết học.
  Trị chơi mang ý nghĩa giáo dục.
  Trị chơi phải nhằm mục đích củng cố, khắc sâu nội dung bài học.
  Trị chơi phải phù hợp với tâm lý học sinh lớp 4, phù hợp với khả năng 
người hướng dẫn và cơ sở vật chất của nhà trường.
  Trị chơi phải gây được hứng thú đối với học sinh.
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 3 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
 Vì vậy, khi tổ chức trị chơi, tơi khơng bao giờ địi hỏi quá cao ở nội dung 
trị chơi mà chỉ cần trị chơi mang được một nội dung hoặc một kĩ năng cơ bản của 
bài học là được.
 Khi tổ chức các trị chơi phải sắp xếp các tình huống chơi sao cho tất cả mọi 
học sinh của nhĩm (hoặc lớp) đều được tham gia.
Ví dụ: Trị chơi : Đi tìm ẩn số
- Phạm vi áp dụng: Dạy các bài Nhân với 10, 100, 1000, Chia cho 10, 100, 
1000, hoặc Giới thiệu nhân nhẩm số cĩ hai chữ số với 11.
- Mục đích: Giúp học sinh rèn kĩ năng tính nhẩm nhanh, chính xác. Kiểm tra kĩ 
năng tính nhẩm của học sinh. Kết hợp với việc tạo thĩi quen chủ động, mạnh dạn 
trong học tập cho các em khi tham gia trị chơi.
- Chuẩn bị: Một số thẻ, mỗi thẻ cĩ ghi các phép tính nhân, chia với 10, 100, 1000, 
 hoặc phép nhân với số 11 cho học sinh hỏi.
- Cách chơi: Lần lượt từng em lên bảng làm người hỏi và được chọn một thẻ từ cĩ 
ghi phép tính bất kì trên bàn để hỏi cả lớp. 
 + Học sinh hơ: “Đi tìm, đi tìm”
 + Sau đĩ cả lớp hỏi : "Tìm gì, tìm gì?”
 + Em đĩ đáp: “Đi tìm ẩn số”
 + Cả lớp hỏi: “Ẩn số thế nào?”
 + Em đĩ đáp: “Ẩn số thế này:” và đưa lên phép tính cho cả lớp tính nhẩm, ví 
dụ: “ 26 x 100 bằng bao nhiêu?”
 + Chọn một bạn bất kì để nêu đáp án. Nếu bạn được mời nêu đáp án đúng 
thì sẽ tiếp tục lên làm người hỏi. 
 Cứ như thế cho đến khi hết các phép tính.
 Bài học kinh nghiệm rút ra từ trị chơi Đi tìm ẩn số:
 - Dựa vào nội dung bài học, cơ sở vật chất hiện cĩ của nhà trường để tổ chức 
trị chơi thật hợp lý.
 - Cần lồng ghép trị chơi vào nội dung bài học cho phù hợp, tránh gây áp lực 
đối với học sinh.
 - Giúp các em phát huy tính tích cực trong quá trình tham gia trị chơi; nắm 
được mục đích của trị chơi.
 5. Giới thiệu một số trị chơi Tốn lớp 4:
 Quá trình tổ chức trị chơi phải linh hoạt, tùy thuộc vào tình hình thực tế trên 
lớp và đối tượng học sinh mà chúng ta đang giảng dạy để tổ chức sao cho đạt hiệu 
quả. Tùy theo kiến thức nội dung bài học mà chúng ta thay đổi trị chơi cho phù 
hợp.
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 5 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
- Cách chơi: Chia làm 2 đội, đội A và đội B. GV phát cho mỗi em học sinh đã 
định trước một mặt nạ mèo. Khi nghe hiệu lệnh của giáo viên gọi mèo con "Meo, 
meo!" lần lượt từng chú mèo con đáp lại “Meo, meo!” thì tất cả những em được cử 
để tham gia chơi bước lên phía trước để thực hiện. Trong thời gian quy định, đội 
nào làm nhanh và đúng đội đĩ sẽ thắng cuộc và được phong tặng danh hiệu là 
“Dũng sĩ diệt chuột”.
 Trị chơi 3: Ong tìm tổ
- Phạm vi áp dụng: Các bài Phép cộng, trừ, nhân, chia phân số.
- Mục đích:
 + Rèn tính hợp tác và đồn kết tập thể.
 + Giúp cho học sinh rèn kĩ năng tính cộng, trừ, nhân, chia phân số.
- Chuẩn bị:
 + Tổ ong cĩ ghi các phép tính cho 2 đội tham gia, các chú ong mật cĩ ghi 
kết quả. 
 + Đồng hồ theo dõi thời gian.
- Cách chơi:
 + Chọn 2 đội, mỗi đội 6 em.
 + 2 đội tham gia chơi. Khi nghe hiệu lệnh "Bắt đầu" thì lần lượt từng đội lên 
bắt những chú ong cĩ kết quả tương ứng với phép tính ở tổ ong. Đội nào bắt được 
nhiều chú ong đưa về tổ đúng nhất đội đĩ sẽ thắng cuộc.
 * Lưu ý : Sau khi học sinh chơi xong, giáo viên chấm và hỏi thêm một số 
câu hỏi sau (Ví dụ: Nêu cách tính cộng, trừ, nhân, chia phân số) để khắc sâu bài 
học cho các em.
 Trị chơi 4: Tìm hoa hái quả
- Phạm vi áp dụng: Ơn tập các phép tính cộng, trừ, nhân, chia số tự nhiên hoặc 
phân số; đổi đơn vị; ơn các cơng thức Tốn học.
- Mục đích: Giúp học sinh rèn kĩ năng tính tốn. Kết hợp luyện trí nhớ, nhanh tay, 
tư duy,
- Chuẩn bị: 
 + 4 bình hoa cho 4 đội.
 + Mỗi đội được 4 hoa và 4 quả cĩ ghi phép tính và kết quả tương ứng treo 
trên bình hoa.
 + Một bảng cài.
- Cách chơi: Các em sẽ hái những bơng hoa cĩ mang phép tính và hái quả cĩ kết 
quả tương ứng với bơng hoa và đính lên bảng cài. Nhĩm nào xếp được nhiều phép 
tính đúng nhĩm đĩ sẽ thắng cuộc.
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 7 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
 trong thú trong 
 học tập, học tập, 
 tiếp thu cĩ biểu 
 bài nhẹ hiện lười 
 nhàng học
 SL % SL % SL % SL % SL % SL %
 Cĩ tổ 
 39 34 87.2 5 12.8 1 2.6 4 10.2 12 30.8 22 56.4
 chức
 Khơng 
 39 24 61.5 15 38.5 5 12.8 10 25.6 12 30.8 12 30.8
tổ chức
 Chất lượng lên lớp thẳng hằng năm do tơi phụ trách đều đạt từ 98 – 100%. 
Trong đĩ tỉ lệ khá giỏi mơn Tốn hằng năm đều năm sau cao hơn năm trước.
 KẾT QUẢ XẾP LOẠI MƠN TỐN
 Năm học
 GIỎI % KHÁ % TB % YẾU %
 2012 - 2013 25 55.6 12 26.7 8 17.7 0 0
 2013 - 2014 26 60.5 13 30.2 4 9.3 0 0
 2014 - 2015
 Các tiết dạy của bản thân tơi qua dự giờ thăm lớp, thanh tra đều được đánh 
giá xếp loại Tốt. Cũng do sử dụng tốt trị chơi trong các tiết học mà các năm học từ 
năm 2011 đến năm 2014 tham gia thi Tay nghề giáo viên cấp trường tơi đều đạt 
giải và xếp loại Tốt.
 ➢ Năm học 2011-2012: Giáo viên dạy giỏi cấp trường.
 ➢ Năm học 2012-2013: Giáo viên dạy giỏi cấp trường và đạt danh hiệu Chiến 
 sĩ thi đua cấp cơ sở. 
 ➢ Năm học 2013-2014: Giáo viên dạy giỏi cấp trường và được cơng nhận giáo 
 viên dạy Giỏi cấp Quận, được khen là giáo viên cĩ tiết dạy thực hành Tốt 
 (19 điểm). Đạt danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp cơ sở.
 ➢ Năm học 2014-2015: Giáo viên dạy giỏi cấp trường và đăng ký Chiến sĩ thi 
 đua cấp Thành phố.
 Chất lượng lên lớp thẳng hằng năm do tơi phụ trách các năm sau đều cao 
hơn năm trước. 
 7. Bài học kinh nghiệm:
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 9 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI: Một số trò chơi giúp học sinh hứng thú học môn Toán ở lớp 42
chia sẻ với các bạn đồng nghiệp. Rất mong rằng sáng kiến kinh nghiệm này sẽ 
được áp dụng và phổ biến rộng rãi để chất lượng giáo dục ngày càng được nâng 
cao hơn.
 Tơi xin chân thành cảm ơn.
 An Lạc 2, ngày 03 tháng 12 năm 2014
 NGƯỜI THỰC HIỆN
 Huỳnh Hồng Dung
 * Nhận xét, đánh giá của Tổ khối:
.
.
.
.
.
.
.
 * Nhận xét, đánh giá của Ban giám hiệu:
.
.
 * Nhận xét, đánh giá của cơ quan cấp trên:
.
.
TÁC GIẢ: Huỳnh Hồng Dung Đơn vị: Trường Tiểu học An Lạc 2 
Trang 11