Chuyên đề - Việc phối hợp giữa GĐ và NT trong công tác chăm sóc, giáo dục HS: Vấn đề giáo dục con cái trong bối cảnh hiện nay

 ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN GÒ VẤP
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO QUẬN GÒ VẤP
 TRƯỜNG BỒI DƯỠNG GIÁO DỤC
Slide Slide 
 1 2
 Gò Vấp, ngày 06 tháng 9 năm 2019
 S ave the Children 2
 I.Tìm hiểu các giai đoạn phát triển của trẻ 1. Tâm lý – Xã hội khỏe mạnh
 04 khía cạnh phát triển của con người
 Nhận
 thức
 Thể
Slide lý Slide 
 Mối Tâm lý
 3, 4 5 Hành
 quan – Xã
 vi
 Tâm Cá Tâm hệ hội
 linh nhân lý
 Xã Cảm
 hội xúc II. Một số đặc điểm tâm lý và hành vi của 5 đến 10 tuổi
 trẻ trong giai đoạn tiểu học và THCS • Sự thích thú với những hoàn cảnh, tình huống và bạn bè
 5 đến 10 tuổi mới
 • Mong muốn và hứng thú có những mối quan hệ xã hội
 • Bắt đầu đi học
Slide Slide mới và làm quen với những người bạn mới
 • Tính khí (hoạt động, sao lãng)
10,11 12 • Khó thích nghi với tất cả những kỳ vọng mới, các quy
 • Quan hệ bạn bè tắc, quy định và thời gian biểu của lớp học.
 • Biết cách phó với xung đột • Sự quan tâm, chú ý tới mọi việc diễn ra quanh trẻ
 • Xu hướng mất hứng thú với một việc nào đó khi trẻ
 không thành công ngay ở những lần thử đầu tiên
 10 đến 13 tuổi 5 lý do dẫn đến mâu thuẫn
 giữa cha mẹ và con cái ở giai đoạn dậy thì
 • Các thay đổi thể chất và hoóc môn 1. Trẻ muốn độc lập hơn. Cha mẹ có thể lo lắng trẻ chưa
 sẵn sàng tự đưa ra quyết định
 • Thay đổi tâm trạng
 2. Hoóc môn có thể dẫn đến trạng thái buồn rầu/ủ rũ. Cha 
Slide • Dành nhiều thời gian hơn với bạn Slide mẹ có thể diễn dịch là không tôn trọng. 
 13 cùng lứa 14 3. Trẻ dành nhiều thời gian với bạn bè hơn. Cha mẹ có
 thể không chấp thuận. 
 • Dễ bị tổn thương khi bị trêu chọc, 4. Trẻ hình thành các niềm tin riêng của mình. Trẻ có thể
 bắt nạt và sỉ nhục bắt đầu không đồng ý với cha mẹ.
 5. Cha mẹ lo lắng về sự an toàn của con. 2. Các hình thức trừng phạt trẻ:
 3. Trừng phạt tinh thần:
 a. Trừng phạt thân thể:
 •Là những hành vi gây ra những tổn thương về mặt
 • Là những hành vi gây ra thương tích, đau đớn trên tâm lý, tình cảm, tinh thần của trẻ em
 cơ thể trẻ em, làm ảnh hưởng đến sự phát triển về
Slide Slide •Ví dụ: Mắng chửi, sỉ nhục, chế nhạo, nhục mạ, làm trẻ
 20 thể chất của trẻ em 21 sấu hổ, đe dọa, làm trẻ sợ hãi, hoảng loạn, bỏ rơi, không
 • Ví dụ: Đánh đập, cốc đầu, tát tai, đá đạp vào người, chăm sóc trẻ, chê bai, trêu ghẹo, so sánh trẻ với người
 xích chân, trói tay, nhốt, treo cây, bắt quỳ trên sỏi, khác, bắt học quá sức hoặc cấm đoán không cho đi học,
 đứng vào tổ kiến, bắt làm việc quá sức, không cho ăn không cho tham gia sinh hoạt tập thể, phân biệt đối
 uống xử
 Phân biệt trừng phạt và xâm hại
 4. Xâm hại trẻ em
 Trừng phạt Xâm hại
 Xâm hại trẻ em: là hành vi gây tổn hại về thể chất, tình Tính Thường gây ra tổn Gây ra tổn thương thân thể
 nghiêm thương nhẹ. Ví dụ: đánh và tinh thần năng or
 cảm, tâm lý, danh dự, nhân phẩm của trẻ em dưới các hình trọng đập, tát, xỉ vả nghiêm trọng, Bao gồm cả
 thức bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục, mua bán, bỏ rơi, bỏ xâm hại tình dục
Slide mặc trẻ em và các hình thức gây tổn hại khác. Slide Cha mẹ, thầy cô xem đây Thường không nhằm mục
 22 Bạo lực trẻ em: là hành vi hành hạ, ngược đãi, đánh đập; 23 Mục đích như một hình thức giáo đích giáo dục, mà để thỏa
 dục và muốn tốt cho trẻ mãn mục đích cá nhân:
 xâm hại thân thể, sức khỏe; lăng mạ, xúc phạm danh dự, trút giận, tả thù
 nhân phẩm; cô lập, xua đuổi và các hành vi cố ý khác gây
 Nhận thức Thường không cho đó là Người xâm hại trẻ có thể
 tổn hại về thể chất, tinh thần của trẻ em. trừng phạt mà chỉ xem nhận thức được hành động
 đó là cách thức giáo dục, bạo lực của mình nhưng họ
 (Luật trẻ em 2016)
 dạy dỗ trẻ vẫn thực hiện d. Trừng phạt ít hiệu quả mà còn có hại
 • Bị trừng phạt chưa chắc trẻ đã làm theo những gì
  Hậu quả đối với xã hội
 chúng ta mong muốn
 - Tăng nguy cơ sử dụng bạo lực trong cộng
Slide Slide • Trẻ chỉ cảm thấy sợ hãi những người có quyền lực,
 29 đồng, xã hội, tăng nguy cơ học sinh bỏ học, 30 dẫn đến sự e dè, tự ti, nguy cơ học hành sa sút
 mất niềm tin vào xã hội, việc bảo vệ trẻ em • Trẻ bị đánh, phạt nhiều thường ít linh hoạt và kém
 trở nên khó khăn hơn. thích nghi hơn
 • Người lớn càng giáo dục trẻ theo kiểu trừng phạt bao
 nhiêu thì trẻ kém sáng tạo bấy nhiêu.
 e. Ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa người lớn và trẻ
 • Làm gương xấu cho trẻ
 • Làm mất giá trị của trẻ V. Tại sao trừng phạt không hiệu
Slide Slide 
 31 • Làm mất giá trị và hình ảnh của người lớn 32 quả nhưng người lớn vẫn dùng ?
 • Gia tăng sự giận dữ ở cả trẻ và người lớn.
 • Mối quan hệ giữa trẻ và người lớn trở nên 
 lạnh nhạt, đề phòng và thiếu hợp tác. 1. Thế nào là kỷ luật tích cực
 Khái niệm : 
 A. Kỷ luật tích cực không phải là:
 - Chỉ giáo dục học sinh theo mục tiêu ngắn hạn • GDKLTC là giáo dục dựa trên nguyên tắc
Slide - Cho phép học sinh làm bất cứ điều gì chúng muốn Slide vì lợi ích tốt nhất của trẻ; không làm tổn
 38 39
 - Không có quy tắc, giới hạn hoặc mong đợi thương đến thể xác, tinh thần trẻ: có sự
 - Thay thế cho các hình phạt như tát và đánh thỏa thuận trong quá trình giáo dục và
 phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý trẻ.
 2. Cơ sở xây dựng kỷ luật tích cực
 Nguyên tắc của công ước
 VÌ LỢI ÍCH TỐT NHẤT
 Nghiên cứu về sự phát CỦA TRẺ
 triển của trẻ em
Slide Slide 
 40 41
 Kỷ luật ĐƯỢC SỐNG 
 tích cực VÀ 
 Nghiên cứu về
 Các nguyên tắc Ể
 cách giáo dục PHÁT TRI N
 hợp lý về quyền trẻ em
 TÔN TRỌNG Ý KHÔNG PHÂN 
 KIẾN CỦA TRẺ BIỆT ĐỐI XỬ 5. Thiết lập mối quan hệ và 2) Một số gợi ý để trao cảm giác
 nền tảng giáo dục gia đình yêu thương và ấm áp
 1) Trao cảm giác ấm áp: • Hãy nói mẹ yêu con • Cố gắng chơi với trẻ
 • Tạo cho trẻ cảm giác an toàn • Đọc truyện cho trẻ nghe • Cười và vui đùa với trẻ
Slide 
 • Thể hiện một tình yêu vô điều kiện Slide • Ôm trẻ vào lòng • Giúp trẻ khi trẻ đối diện
 46, 
 • Thể hiện sự quan tâm trìu mến về ngôn từ 48 • Vỗ về an ủi khi trẻ bị ốm vơi khó khăn thử thách
 47 cũng như hành đồng đau hay sợ hãi • Khuyến khích khi trẻ làm
 • Hiểu và thông cảm với các giai đoạn phát triển • Cố gắng lắng nghe trẻ những việc khó khăn
 của trẻ • Nhìn nhận vấn đề và tình • Nói với trẻ là bạn tin trẻ
 huống từ quan điểm trẻ
 • Nhạy cảm với các nhu cầu của trẻ • Công nhận những thành
 • Luôn khen trẻ khi trẻ cố
 • Thấu hiểu cảm giác của trẻ công và nỗ lực của trẻ
 gắng và tiến bộ.
 Mục đích
 3) Thiết lập nền tảng giáo dục trong gia đình:
 • Nền tảng giúp trẻ hiểu được điều gì là quan trọng
 • Chỉ dẫn rõ ràng cho mọi hành vi
 • Giúp trẻ nhận ra lỗi lầm và làm gì để sửa sai
 • Nêu lên những mong đợi một cách thẳng thắn
 • Cung cấp những thông tin cần thiết giúp trẻ thành
Slide • Các lí do cần được giải thích một cách rõ ràng Slide 
 công trong tương lai
 49 50
 • Giúp đỡ để trẻ thành công
 • Cung cấp cho trẻ nhưng công cụ hay cách thức cần
 • Khuyến khích trẻ rèn luyện tư duy một cách độc lập thiết để giải quyết vấn đề khi không có bạn
 • Tạo điều kiện để trẻ có thể thương thuyết và đàm • Giúp trẻ giải quyết bất đồng trên tình thần xây dựng
 phán với cha mẹ và tránh sử dụng bạo lực 1. Cách tốt để kỷ luật 2. Trẻ không giữ nội quy
 • Giữ bình tĩnh và kiểm soát được tình hình. Kiểm tra lại nội quy
 • Việc kỷ luật phù hợp với sự phát triển của con. Sẵn sàng thay đổi và lý do của luật lệ đó.
 khi cần để giúp con đạt được sử trưởng thành và có năng lực. 
 • Tìm hiểu xem có phải con đã thật sự phá nội quy. Suy nghĩ xem
 • Khi có hành vi không đúng, có thể bỏ bớt những đặc quyền và gia tại sao con lại phá nội quy và liệu con có hiểu biết rõ ràng về nội
 tăng công việc cho trẻ
 quy đó hay không.
Slide • Thiết lập một hệ thống khả thi để con có thể đạt được những đặc Slide 
 • Nếu cha mẹ quyết định thay đổi nội quy, hãy nói chuyện với con
 quyền
 55 56 về điều cần thay đổi và chuyện gì sẽ xảy ra nếu con phá luật.
 • Mong đợi con giúp sửa chữa hoặc “trả giá” cho những sai lầm của
 chúng. • Thảo luận với con về chuyện tại sao cần phải có những nội quy
 đó.
 • Chắc chắn và kiên định. Làm và nói đi đôi với nhau. 
 • Khi con phá luật, đừng bỏ qua nhưng cần phải phản hồi sớm
 • Khi con gặp khó khăn, giúp con có thể bình tĩnh thông qua cách
 nhất có thể và cách nào để có thể thực hiện được luật lệ đó tốt
 “Thời gian tạm lánh”
 hơn trong tương lai.
 • Nói cho con biết những hành vi cụ thể là không được và những
 hành vi cụ thể nào cha mẹ tự hào về con. 
 Gợi ý cho cha mẹ 3. Nói dối
 • Luật lệ giữ cho chúng ta an toàn, chỉ dẫn cho chúng ta lối •Trẻ nói dối vì chúng lo sợ sẽ đối diện với những gì
 hành động, và giúp chúng ta có thể sống tốt với người khác.
 Khi con phá bỏ một luật lệ, cha mẹ cần phản ứng theo cách chúng đã làm.
 thức có thể giúp con nhìn thấy được tại sao luật đó lại quan
Slide trọng để tuân theo. Một cách tốt để làm điều đó là chỉ cho Slide •Trẻ có thể nghĩ rằng mình sẽ bị trừng phạt, cảm thấy
 con thấy những hệ quả/ hậu quả từ việc phá luật.
 57 58 sợ hãi, hoặc đơn giản trẻ nghĩ rằng mọi chuyện sẽ dễ
 • Chẳng hạn: Luật là không xem ti vi cho đến khi làm xong
 bài tập. Nhưng con lại xem ti vi trước khi làm bài tập. Hệ dàng hơn nếu giấu nhẹm đi.
 quả của việc không giữ luật là sẽ không được xem ti vi
 trong một ngày. Khi cha mẹ và con đã rất rõ ràng với nhau •Đứa trẻ có thể làm điều này một cách dễ dàng nếu
 về những thông tin liên quan, cha mẹ cần tuân giữ nó một
 cách chắc chắn và xuyên suốt. việc nói dối là phổ biến trong môi trường sống của trẻ 5. Dùng từ ngữ không hay (nói tục, chửi thề) Gợi ý cho cha mẹ
 • Nói và thể hiện cho con biết rằng việc nói tục/ chửi thề là
 không ổn trong gia đình. Giúp cho trẻ hiểu rõ ràng rằng
 cha mẹ mong đợi con phải tuân giữ những quy định/ luật • Luôn đảm bảo nói những ngôn từ tích cực
 lệ của trường học và gia đình.
Slide Slide 
 • Chú ý đến việc sử dụng ngôn ngữ của chính cha mẹ và và tốt với nhau trong gia đình, cho dù đang
 63 người lớn trong gia đình. Rất có thể con đang bắt chước 64
 những ngôn từ của người lớn ở trong tình huống tiêu cực. Trẻ có thể học
 • Đừng bao giờ làm những hành động như nhét những đồ và làm theo những gì người lớn làm. 
 dơ bẩn vào miệng hoặc cơ thể của con để ngụ ý rằng nói
 tục chửi thề thì nó giống như vậy. Vì cách thức đó là thể
 hiện sự không tôn trọng. 
 6. Con cãi lại cha mẹ Gợi ý cho cha mẹ
 • Nói cho con biết rằng cha mẹ muốn lắng nghe, nhưng sẽ không • Hoàn toàn tốt nếu cha mẹ xin lỗi con
 thể lắng nghe được cho đến khi cả hai bên giữ được sự bình
 tĩnh để trình bày vấn đề • Nói với con: “Cha/mẹ đã không giữ được bình tĩnh lúc
 • Xin lỗi con nếu cha mẹ đã tức giận và la hét. Cách này giúp con nãy. Cha/ mẹ rất tiếc là đã làm con cảm thấy tệ/ buồn.
Slide bạn học được đâu là hành vi tôn trọng Slide Cha/ mẹ thật sự đã không tôn trọng con khi thể hiện
 65 • Khi cả hai đã bình tĩnh, nói cho con rõ ràng về những ngôn từ 66 như vậy”.
 hoặc giọng nói như thế nào là không tôn trọng. Nói cho con • Không có ai là hoàn hảo cả. Cách trên giúp con học
 biết về những gì cha mẹ cảm nhận, và nói cho con biết những
 được thói quen xin lỗi người khác trong những tình
 gì bạn thật sự mong đợi. 
 • Trao cho con cơ hội để làm lại. Con có thể học được điều tích huống trong tương lai.
 cực qua việc cha mẹ xin lỗi con. Cần nhớ, không nên ép con 
 phải xin lỗi. 5. Giúp trẻ tự nhận thức về nguyên nhân và hậu quả
 6. Hành động dứt khoát:
 • Bạn gợi ý cho trẻ một vài giải pháp và cho trẻ •Dứt khoát và kiên quyết đề nghị trẻ nhận lỗi nếu gây ra
 chọn lựa, giúp cho trẻ hiểu được hành vi sai trái lỗi lầm.
Slide của mình Slide •Không được mềm lòng và vội vã chiều theo ý kiến của
 72 • Giúp trẻ hiểu rằng mình vẫn được tôn trọng nếu 73 trẻ, giúp trẻ từ từ nhận ra các nguyên tắc đã thỏa thuận.
 thẳng thắn nhận lỗi và đồng ý khắc phục hậu quả
 7. Cảnh báo trước:
 • Giúp trẻ biết nhận lỗi và công khai xin lỗi
 •Cần báo trước các tình huống có thể xảy ra nếu trẻ vi
 • Giúp trẻ và cha mẹ hiểu nhau nhiều hơn phạm nội quy, hoặc thực hiện các việc làm sai trái
 8. Thời gian tạm lắng
 Một số quy tắc khi áp dụng thời gian tạm lắng:
 • Là khoảng thời gian mà trẻ bị tách ra khỏi các hoạt
 động mà trẻ đang tham gia, vì trẻ đang có nguy cơ 1)Không nên sử dụng cho trẻ quá nhỏ
 thực hiện hành vi không phù hợp. 2)Nên sử dụng ngay sau khi trẻ có hành vi hay thái độ
Slide Slide không phù hợp với những người xung quanh
 • Trong lúc tạm lắng, trẻ phải ở một chỗ, không được 3)Thời gian tạm lắng không được mang tính chất
 74 chơi, không trò chuyện hay tham gia các hoạt động 75 nhục mạ trẻ
 như những trẻ khác 4)Thời gian tạm lắng không được dài hơn thời gian
 • Mục đích: giúp trẻ bình tĩnh trở lại, suy nghĩ về các giúp trẻ bình tĩnh trở lại
 hành vi hoặc thái độ của mình 5)Không nên đe dọa áp dụng phương pháp này với
 trẻ trước khi sử dụng X. Cách nói “Không” với con cái
 b. Các nguyên tắc cần lưu ý
 a. Một số quy tắc khi nói không
 • Giải thích cho trẻ hiểu rõ tại sao phải làm việc đó và
 • Cần bình tĩnh và lắng nghe lời đề nghị hoặc mong muốn
 của trẻ một cách cẩn thận và chăm chú cách làm như thế nào
Slide • Dành thời gian suy nghĩ về lời đề nghị của con cái. Slide • Lắng nghe ý kiến và cùng nhau bàn bạc với trẻ.
 80 • Phân tích để trẻ hiểu và có thể dự đoán được quyết định 81 • Khi trẻ hoàn thành cần biểu dương và khen thưởng
 cuối cùng của cha mẹ • Tìm hiểu nguyên nhân nếu trẻ không hoàn thành, rút
 • Cha mẹ phải biết kiên nhẫn trước sự phản ứng của trẻ, kinh nghiệm, không nên đánh, mắng
 không nên dễ dàng thay đổi quyết định từ “không”
 • Khuyến khích trẻ sáng tạo và kiên trì vượt qua khó khăn
 thành “có”
 c. Một số kiểu ứng xử cần tránh C HÂ N THÀ NH C ẢM Ơ N
 • Con phải
 Chung tay, chúng ta sẽ tạo ra cơ hội thay
 • Nếu con khôngthì con phải đổi tích cực cho sự phát triển toàn diện
 • Tốt hơn là con nênnếu không của trẻ em Việt Nam 
Slide Slide 
 • Chửi mắng, so sánh (con là đồ, không giống,
 82 83
 con chẳng làm được....)
 • Chắc là vì con
 • Ba/mẹ biết chắc rằng
 • Không chối cải gì cả